QUY TRÌNH XÉT NGHIỆM TINH DỊCH ĐỒ
Tinh dịch đồ là một xét nghiệm đầu tay giúp đánh giá sơ bộ khả năng sinh sản của nam giới, bao gồm nhiều thông số như:
- Mật độ tinh trùng
- Độ nhớt
- Độ ly giải
- Phần trăm di động
- Phần trăm hình dạng bất thường…
Các thông số của tinh dịch đồ có ý nghĩa quan trọng trong chẩn đoán và điều trị vô sinh
Bảng các thông số tinh dịch đồ chuẩn của WHO 2010
A. Hướng dẫn bệnh nhân làm xét nghiệm
- Bệnh nhân trước khi làm tinh dịch đồ phải xét nghiệm bilan nhiễm trùng (các bệnh lây nhiễm: HIV, HBsAg, BW):
Nếu kết quả âm tính, hướng dẫn bệnh nhân lấy mẫu tinh dịch.
Nếu kết quả dương tính, hướng dẫn bệnh nhân gặp bác sĩ tư vấn
- Ghi thông tin bệnh nhân: Họ tên, năm sinh, số ngày kiêng xuất tinh
- Cấp phát lọ lấy mẫu cho BN
- Yêu cầu BN kiểm tra tên tuổi được ghi trong lọ.
B. Hướng dẫn bệnh nhân lấy mẫu
Chuẩn bị lấy mẫu
Mẫu tinh dịch được thu thập tại một phòng được thiết kế riêng. Phòng này gần phòng xét nghiệm để hạn chế sự thay đổi nhiệt độ đột ngột của mẫu và bắt đầu phân tích tinh dịch.
Hướng dẫn bệnh nhân cách lấy mẫu bằng lời nói rõ ràng, ngoài ra yêu cầu bệnh nhân xem các bảng hướng dẫn được treo trong phòng lấy tinh dịch. Nhấn mạnh rằng cần phải lấy trọn vẹn mẫu tinh dịch được xuất ra, nếu có rơi vãi phải báo lại với nhân viên y tế.
Mẫu nên được thu nhận sau khi kiêng xuất tinh tối thiểu là 2 ngày và tối đa là 7 ngày ( tốt nhất là từ 3-5 ngày)
- Nếu thời gian kiêng quá ngắn thì mẫu tinh trùng thu được có khả năng chứa nhiều tinh trùng non, số lượng ít.
- Ngược lại, nếu thời gian kiêng quá lâu, mẫu thu được sẽ có số lượng nhiều nhưng chất lượng kém do chứa nhiều tinh trùng chết.
Chú ý:
- Tại thời điểm lấy mẫu, bệnh nhân không bị sốt, không hút thuốc, không uống rượu bia.
- Số ngày kiêng xuất tinh nên giống nhau ở các lần xét nghiệm tiếp theo (nếu có)
2. Hướng dẫn lấy mẫu
- KH đi tiểu sạch
- Rửa tay và dương vật bằng xà phòng, tránh lây nhiễm vi khuẩn trên da vào mẫu.
- Rửa sạch lại với nước
- Lau khô tay và dương vật bằng khăn /giấy sử dụng 1 lần
- Tự kích thích bằng tay (thủ dâm) và xuất tinh vào lọ vô trùng để lấy mẫu.
- Chuyển lọ có chứa mẫu tinh dịch cho nhân viên PXN
Nếu khách hàng lấy mẫu tại nhà:
- KH cần ghi nhận thời gian lấy mẫu và chuyển mẫu đến PXN trong vòng 30 phút.
- Trong suốt quá trình vận chuyển, mẫu cần được giữ ở nhiệt độ 20-37 độ C.
Lưu ý:
- KHÔNG sử dụng BAO CAO SU thông thường để đựng mẫu vì BCS thông thường có chứa tác nhân ảnh hưởng đến độ di động của tinh trùng.
- Nếu mẫu bị rơi vãi, KH nên xét nghiệm lại sau 3-5 ngày
C. Ý NGHĨA CÁC CHỈ SỐ XÉT NGHIỆM
Tính chất tổng quát
Bình thường: Tinh dịch đồng nhất, màu trắng hoặc xám đục
Tinh dịch màu vàng: mẫu nhiễm trùng, có lẫn nước tiieeur hoặc có uống một số loại vitamin
Tinh dịch màu đỏ nâu hoặc hồng: mẫu có lẫn hồng cầu
Tinh dịch loãng, trắng trong: thường là thiểu tinh hoặc vô tinh
Tinh dịch có cặn nhiều: có thể do viêm nhiễm đường tiết niệu
2. Sự ly giải
Tổng số tinh trùng phản ánh khả năng sản xuất tinh trùng của tinh hoàn và tình trạng thông suốt của hệ thống dẫn tinh
